नेपालमा पर्यटनको बारेमा निबन्ध | Tourism in Nepal Essay in Nepali |

 निबन्ध १

नेपालमा पर्यटन को बारेमा निबन्ध 150 शब्दमा

वर्षौंको दौडान पर्यटन फस्टाउन उद्योगको रूपमा विकसित भएको छ। सिंगापुर, क्यारिबियन, जापान, हंगकंग (अहिले चीनको अधीनमा), थाइल्याण्ड र यहाँसम्म कि मलेसिया जस्ता साना देशहरूले पनि पर्यटकहरूको आयको साथ ठूलो प्रगति गरेका छन्।

नेपालमा सरकार र जनतामा पर्यटनबाट हुने आय त्यस्ता देशहरूको तुलनामा आंशिक मात्र हुन्छ। यसका लागि धेरै कारणहरू हुन सक्छन्।

प्रभावकारी र ठोस कदम चालेमा नेपालको पर्यटन एक व्यावहारिक उद्योग बन्न सक्छ। सबै अवरोध र उत्पीडन जुन पर्यटकहरूलाई डराउँदछन् हटाउनु पर्छ। पर्यटन मामिलाको केन्द्रमा रहेका व्यक्तिहरू जस्तै पर्यटन मन्त्रालयका अधिकारीहरू, एम्पोरियम-होटेलियर्सका मालिकहरू आदिलाई शिष्टाचारि हुनुपर्दछ र पर्यटकहरूलाई दिइनु पर्ने आदर्श व्यवहारको ज्ञान पनि हुनुपर्दछ।

नेपाल पर्यटकहरु को लागी असंख्य आकर्षण छ। देशभरि धेरै सुन्दरता र दर्शनीय ठाउँहरू छन्। ठूला शहरहरूमा धेरै राम्रा होटलहरू छन् र त्यहाँ राजमार्गमा टुरिष्ट कम्प्लेक्सहरू छन्। त्यहाँ धेरै स्थानहरू छन् जहाँ पर्यटकहरूले साहसिक खेलहरूको मज्जा लिन सक्छन्। नेपालमा यति धेरै प्राचीन मन्दिरहरू, मस्जिदहरू, किल्लाहरू र अन्य ऐतिहासिक स्थानहरू छन् जुन विभिन्न देशका पर्यटकहरू हेर्न जान चाहन्छन्।

हाम्रो दूतावासहरूले सबै महत्त्वपूर्ण चीजहरू मानिस र सरकारहरूलाई अन्य देशहरूको वस्तुहरू र स्थानहरूका बारे आपूर्ति गर्नुपर्दछ जुन पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्न सक्दछन्। पर्यटकको आगमन र नेपालमा बस्न सकेसम्म सजिलो, पहुँचयोग्य र बढी सजिलो भएको हुनुपर्दछ।

निबन्ध २

नेपालमा पर्यटन को बारेमा निबन्ध 200 शब्दमा

पर्यटन संसारको एक ठूलो उद्योग को रूप मा उदाएको छ। विगत दुई दशकको अवधिमा द्रुत गतिमा विकास भइरहेको यस संस्थाले आज विश्वको उत्पादनको प्रतिशत भन्दा बढी हिस्सा ओगटेको छ र विश्वव्यापी रूपमा करीव १५० करोड मानिसहरूलाई रोजगार दिन्छ। दोस्रो विश्वयुद्धको अन्त्य देखि, यो विशाल राजस्व र वृद्धि सम्भावित विकास र आज एक अद्वितीय प्राकृतिक नवीकरणीय स्रोत उद्योग को रूप मा खडा छ।

पर्यटन — यात्रामा आधारित मनोरन्जनले मानिसहरूलाई परिवर्तन गर्ने ठाउँहरू र दैनिक जीवनको एकलताबाट विश्राम प्रदान गर्दछ। यसले विभिन्न राष्ट्रका मानिसहरूलाई एक साथ ल्याउँदछ, तिनीहरूलाई एक अर्काको परम्परा र जीवनको अन्य पक्षहरूको नजिकको सम्पर्कमा आउन अनुमति दिदै। यसले सुन्दर देशको प्राकृतिक सौन्दर्य र विगतका सम्पदालाई अन्य देशहरूका लागि देखाउँदछ। प्रक्रियामा प्राप्त ज्ञान र अनुभवले अझ बढी समझ र सहिष्णुता निम्त्याउन सक्छ र विश्व शान्तिको प्रवर्धन पनि गर्न सक्दछ।

पर्यटन सामाजिक, सांस्कृतिक वा वातावरणीय अवरोध पैदा गर्न सक्छ। सबैभन्दा ठूलो चिन्ता भनेको वातावरणलाई हुने क्षतिको हो। अधिक पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्न, विशाल रिसोर्टहरू निर्माण गरिन्छन् जुन स्थानीय आर्किटेक्चरल शैली वा ईकोलजीलाई ध्यानमा राख्दैनन्। अन्धाधुन्ध निर्माण र पर्यटकलाई पानी र फोहोर मैला सुविधा र मनोरञ्जनात्मक व्यवस्था प्रदान गर्ने प्रयासको परिणामस्वरुप प्राकृतिक प्रणालीहरु नष्ट हुनेछन्। वातावरणीय स्रोतहरूको अत्यधिक प्रयोगले पारिस्थितिक सन्तुलनलाई बाधा पुर्‍याउँछ।

सुरक्षित पर्यटन प्रवर्द्धन गर्न यो एक लाभदायक उद्योग नै रहेको सुनिश्चित गर्दै पर्यटनको बृद्धिमा अवरोध पैदा गर्ने कारकहरू बुझ्नु र प्रभावकारिता बुझ्नु आवश्यक छ।

निबन्ध ३

नेपालमा पर्यटन को बारेमा निबन्ध 250 शब्दमा

पर्यटनको अर्थ आनन्द, मनोरंजन, दृश्यावलोकन इत्यादिको लागि भ्रमण गर्नु भन्ने हो । संस्कृति, कला, ऐतिहासिक एवम्, धार्मिक स्थलहरू पनि पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्दछन् । नेपालका हिममंडित शिखहरू, हिमनदी, नदी, गुफा, ताल, मन्दिर, स्तूप, प्राकृतिक वनस्पति तथा जनावरहरूको कारण पर्यटकहरूका लागि यो स्वर्ग हो ।

पर्यटन दुई प्रकारका हुन्छन् - एक आन्तरिक पर्यटन र दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन । जब कुनै नेपाली देशको एक भागबाट अर्को भागको भ्रमण गर्छ भने त्यो आन्तरिक पर्यटन हो । अन्य देशको भ्रमणलाई अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन भनिन्छ ।

नेपालमा पर्यटनको ठूलो महत्त्व हुन्छ । यो कैयन् विधिबाट उपयोगी हुन्छ । सर्वप्रथम यो विदेशी मुद्राको एउटा मुख्य स्रोत हो । हाम्रो देशले पर्यटकहरूबाट होटल , रेस्टुराँ ट्रेवल एजेन्सी , ट्रेकिंग एजेन्सीहरू इत्यादिको माध्यमद्वारा रुपियाँ आर्जन गर्छ । दोस्रो कुरा , हामी पर्यटकहरूको संस्कृतिका राम्रा राम्रा कुराहरू ग्रहण गर्दछौं र हाम्रो संस्कृति पर्यटकहरूका साथ अन्य देशहरूमा जान्छ । यस प्रकार संस्कृतिको आदान - प्रदान हुन्छ । त्यस्तै पर्यटकहरू हाम्रो सामाजिक प्रथा, शिष्टाचार र रहन - सहनसँग परिचित हुन्छन् । तेस्रो कुरा, पर्यटनसँग सम्बन्धित उद्योगहरू विकसित हुन्छन् । पर्यटकहरूका लागि स्तरीय होटेल, रेस्टुराँ इत्यादिको स्थापना हुन्छ । चौथो कुरा, हाम्रो हस्तकलाबाट मुग्ध भई उनीहरू किन्छन् । माग देखेर यस्ता सुन्दर वस्तुहरूको उत्पादन अत्यधिक परिमाणमा हुन्छ । पाँचौ कुरा, पर्यटनले अन्य देशहरूका साथ राम्रो सम्बन्धको स्थापना गर्दछ ।

नेपालमा पर्यटन वि.सं. २००८ सालदेखि प्रारम्भ भएको हो , जब नेपाल अन्तर्राष्ट्रिय पर्यटन संघको सदस्य भयो । वि.सं .२०१४ मा २,०५६ पर्यकटहरू नेपाल आए । त्यसपछि पर्यटकको संख्या बढीरहेको छ । वि.सं. २०४८ सम्म २ ९, २ ९ ५ पर्यटक नेपालमा आए । सन् १ ९९ ८ मा समस्त ' नेपालमा नेपाल भ्रमण वर्ष १ ९९ ८ ' नामक उत्सव मनाइयो । अनेकौं समस्याहरूको बावजूद पनि नेपाल पर्यटनमा प्रगति गरिरहेको छ ।

निबन्ध ४

नेपालमा पर्यटन को बारेमा निबन्ध 300 शब्दमा

देशका विभिन्न स्थानहरूमा र विदेशमा विशेष लक्षहरू र दृष्टिकोणका साथ यात्रा र त्यस ठाउँका सबै घटनाहरू पत्ता लगाउन र अनुभव गर्न पर्यटन भनिन्छ। यद्यपि मानव समाजमा प्राचीन कालदेखि नै पर्यटन व्याप्त छ, तर यसले समयको साथ अभूतपूर्व घटनाक्रमको अनुभव गरेको छ। आधुनिक मानव जीवनमा पर्यटनले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ। आजकल पर्यटन कुनै व्यक्तिको कल्पनामा सीमित छैन। आधुनिक युगमा यसलाई उद्योग मानिन्छ। विश्वका अधिकांश देशहरूले पर्यटन उद्योगको विकासको लागि कदम चालेका छन्।

हाम्रो देशमा पर्यटनका लागी धेरै सम्भावना र बाटोहरु छन। हाम्रो देश प्राकृति विविधताले भरिएको देश हो र यहाँ विभिन्न प्रकारका प्राकृतिक परिवर्तनहरु देखिन सकिन्छ। बिश्वको चौध वटा ठुलो शिखरहर मध्ये आठ वटा नेपाल मा छन जुन बिश्व कै ठुलो हिमाल सगरमाथा हो। हाम्रो देश सुन्दर वन जङ्गल, पशुपंक्षि र संस्कृतिले भरिएको छ। जहाँ पर्यटकको लागि धेरै आकर्षक को केन्द्र बनेको छ।

पर्यटन को फाइदा:

पर्यटन को क्षेत्र धेरै व्यापक छ। पृथ्वीको सतहमा कहिँ पनि यात्रा गर्न यो पर्याप्त छ। विभिन्न ठाउँ र देशहरूको यात्राले त्यस स्थानको सभ्यता, संस्कृति, सामाजिक चलनहरू आदिको सही ज्ञान दिन्छ। पर्यटकहरूले यी सबैको फाइदा लिन्छन्। तसर्थ, पर्यटनले देशहरूबीच प्रेम, सद्भावना, भ्रातृत्व र मित्रता बढाउँदै शान्तिपूर्ण सहअस्तित्वलाई बढावा दिन्छ। पर्यटकहरु विभिन्न स्थानहरु को यात्रा बाट धेरै मानसिक सन्तुष्टि प्राप्त गर्छ । मानव दिमागले धेरै नयाँ ठाउँहरू र चीजहरू हेरेर र अपरिचितहरूको सम्पर्कमा आउँदा आनन्द प्राप्त गर्दछ। पर्यटनले विभिन्न स्थानमा आर्थिक स्थिति र राजनीतिक अवस्थाको बारेमा विचार सिर्जना गर्दछ। यसले पर्यटकहरूको आर्थिक विकास र राजनीतिक चेतनाको विकासतिर लैजान्छ। पर्यटनले धर्मको प्रवर्धन र राजनीतिक जागरूकता बढाउन मद्दत गर्दछ।

आधुनिक युगमा पर्यटन उद्योगको विकास:

आधुनिक युगमा पर्यटनलाई एक उद्योग मानिन्छ। यसको कारण विभिन्न पर्यटन स्थलहरूको विकासले धेरै पर्यटकहरूलाई आकर्षित गर्दछ। यसको परिणाम स्वरूप यसले अप्रत्यक्ष रूपमा राज्य वा देशको आर्थिक विकासमा योगदान पुर्‍याउँछ। त्यसकारण, आज विश्वका धेरै देशहरू पर्यटन उद्योगको विकासमा ध्यान दिइरहेका छन्। हाम्रो देश नेपाल यसको लागि एक विशेष विभाग छ।

मानव जीवनको सबै पक्ष सुधार गर्न पर्यटनले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। यसले देशभित्र राष्ट्रिय एकता स्थापित गर्नमा मात्र सहयोग पुर्‍याउँदैन तर अन्तर्राष्ट्रिय सदभावनाको  स्थापनालाई पनि मद्दत गर्दछ। यदि सरकार र जनता यस बारे सचेत छन् र एक अर्कालाई सहयोग गर्दछन्, तब पर्यटन उद्योग अझ बढ्ने आशा गरिन्छ।

निबन्ध ५

नेपालमा पर्यटन को बारेमा निबन्ध 500 शब्दमा

हाम्रो देश नेपाल प्राकृतिक सौन्दर्य उपहार, स्रोत र आश्चर्यमा धनी छ। त्यहाँ सांस्कृतिक, ऐतिहासिक र धार्मिक महत्त्वका धेरै स्थानहरू र चीजहरू छन्। सगरमाथा, विश्वको सबैभन्दा अग्लो शिखर नेपालमा छ। हामी यसमा गर्व गर्छौं। हिउँले ढाकिएको पहाड चुचुरो, सुन्दर जल स्रोत, सम्मोहन सौन्दर्यको हरियो वन, वनस्पति र जीव जन्तु आदिले हरेक वर्ष धेरै पर्यटकहरूलाई प्रलोभनमा पार्छन्। हामीले पर्यटन आकर्षण गर्न शान्तिमय वातावरण कायम राख्न सकेका छौं।

नेपाल पर्यटन प्रबर्द्धनका लागि उपयुक्त ठाउँका रूपमा परिचित छ। हाम्रो देश प्रकृतिले सजिएको देश हो। प्रकृतिले हामीलाई धेरै चीजहरू प्रदान गरेको छ जुन पर्यटकहरूले मन पराउँछन्। केहि पर्यटकहरु यहाँ प्राकृतिक सुन्दरता र आश्चर्यको आनन्द लिन आउँछन्। ती मध्ये केही पर्वतारोहण र पर्वतारोहणका लागि हाम्रो देश भ्रमण गर्छन्। केही हाम्रो इतिहास, संस्कृति, धर्म आदिका बारे मा केहि जान्न चाहान्छन्।

हामी देख्न सक्छौं कि केही पर्यटक यहाँ छुट्टीको मजा लिन आउँछन्। धेरै टूरिस्टहरू ट्रिपिंग र पर्वतारोहणका लागि प्राकृतिक सौन्दर्यहरू र खोज्नेहरूलाई खुशी भेटाउछन। हाम्रो इतिहास, संस्कृति, यसको बारेमा रमाइलो गर्नको लागि र हाम्रो पवित्रताको सम्बन्धमा जन्नका लागि नेपाल आउँछन्।

पर्यटनले नेपालमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। हामी यसबाट धेरै फाइदा लिन सक्छौं। पहिलो, हामी विदेशी मुद्रा कमाउन सक्छौं जुन हाम्रो विकासको लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ। धेरै मानिस पर्यटन सम्बन्धित कार्यालयहरु मा रोजगार छन्। यसैले यसले बेरोजगारीका समस्याहरूलाई कम गर्न मद्दत गर्दछ। पर्यटकहरूले हाम्रो सामानहरू, क्यारिजहरू र हाम्रो देशको मूल लेखहरू खरीद गर्छन्।

परिणाम स्वरूप, हाम्रो कुटीर उद्योगहरूले लाभ लिन सक्दछन्। पर्यटनले हाम्रो होटेल उद्योगलाई मद्दत गर्दछ। तिनीहरू राम्रा होटलहरूमा बस्न चाहन्छन्। धेरै महँगो र राम्रा होटलहरूले उनीहरूलाई सेवाहरू प्रदान गर्दै आएका छन्। त्यस्तै गरी, धेरै पर्यटक गाइडहरू र भरियाहरू यसमा कार्यरत छन्।

हामी पर्यटकहरूबाट उनीहरूको भाषाहरू, संस्कृति र परम्परा सिक्न सक्छौं। तिनीहरूले हामीबाट धेरै कुरा पनि सिक्छन्। हाम्रो राष्ट्रको ख्याति र महिमा चौडा हुन्छ किनकि उनीहरू उनीहरूका साथीहरू र आफन्तहरूका लागि उनीहरूको उपलब्धी हुन सक्छन्। हाम्रो देश नेपाल विश्वको बाँकी भागमा परिचित हुनेछ। जब तिनीहरूले हाम्रो राम्रो संस्कृति, परम्परा र चीजहरू अवलोकन गर्छन्, उनीहरू तिनीहरूको देशमा यस्ता कुराहरू फैलाउदछन्।

पर्यटन को केही बेफाइदाहरु छन्। केहि संक्रमित रोगहरु पर्यटकहरु द्वारा फैलाउन सकिन्छ; यो यसको खराब प्रभाव हो। पर्यटन को कारण, केहि सौन्दर्य स्थानहरु प्रदूषित हुँदैछन्। हामी धेरै बोतलहरू, प्लास्टिकको झोला र अन्य देख्न सक्दछौं उच्च शिखरमा सगरमाथा पनि देखिन सकिन्छ । केही पर्यटक आपराधिक हुन सक्छन्। तिनीहरू यहाँ अपराध गर्न सक्छन्।

नेपालमा पर्यटन को क्षेत्र मा केहि समस्याहरु छन्। मुख्य समस्याहरू यातायात र सुरक्षा हुन्। अधिकांश सौन्दर्य ठाउँहरू दुर्गम क्षेत्रहरूमा अवस्थित छन्। हामीले यी सबै स्थानहरूमा जानका लागि सडकहरू निर्माण गरेका छैनौं। हामीले केवल वायु सेवाहरूमा भर पर्नु पर्छ। त्यस्तै सुरक्षाको समस्याले पर्यटकको संख्या घटाएको छ। त्यहाँ दुर्गम क्षेत्रहरूमा मानक होटलहरू छैनन्। हामीले पर्यटकहरुलाई नेपालमा पर्यटन प्रबर्धन गर्न सबै तहमा सुविधा प्रदान गर्नु पर्छ।

हामी नेपालमा पर्यटन विकास गर्नका लागि धेरै काम गर्न जरुरी छ। हामीले नेपालमा पर्यटन प्रवर्द्धन गर्न प्रयास गर्नुपर्दछ। नेपालमा फ्लोरिश टुरिज्मको लागी सरकारले छुट्टै कार्यक्रम शुरू गर्नु पर्छ। सम्बन्धित सबै क्षेत्रहरूले यसलाई बढावा दिन उच्च प्राथमिकता दिने अपेक्षा गरिएको छ। होटल प्रणालीलाई सुधार गरिनुपर्दछ। सरकारले पर्यटकहरूलाई यातायात सुविधा र सुरक्षा प्रदान गर्नुपर्दछ। त्यसो भए, अधिक र अधिक पर्यटकहरू हाम्रो मातृभूमि भ्रमण गर्न प्रलोभित हुनेछन्।यो हाम्रो राष्ट्रिय अर्थतन्त्रको एक महत्वपूर्ण हिस्सा हुन सक्छ।